Udar mózgu wyrządza ogromne szkody w organizmie: zaburza wzrok, mowę, chód, zdarza się także, że dochodzi do utraty przytomności. Warto zdawać sobie sprawę, że udar jest najczęstszym powodem trwałej niepełnosprawności, więc pod żadnym pozorem nie wolno bagatelizować jego objawów. Największym ryzykiem zachorowania obciążona
Wylew krwi do mózgu to bardzo poważny stan, który stanowi zagrożenie dla życia pacjenta. Wymaga on bezwzględnej hospitalizacji, bowiem im szybciej choremu zostanie udzielona pomoc medyczna, tym lepsze rokowania. Jak rozpoznać pierwsze objawy wylewu? Jak wygląda rehabilitacja i powrót do zdrowia po udarze krwotocznym? Jaka jest różnica między udarem a wylewem? spis treści 1. Co to jest wylew krwi do mózgu? 2. Udar a wylew krwi do mózgu 3. Przyczyny wylewu 4. Jakie są objawy wylewu? 5. Pierwsza pomoc w przypadku wylewu 6. Leczenie udaru krwotocznego 7. Rokowanie po udarze 8. Rehabilitacja po udarze krwotocznym 9. Zapobieganie udarom rozwiń 1. Co to jest wylew krwi do mózgu? Wylew polega na przerwaniu ciągłości naczynia krwionośnego i wypływie krwi do okolicznych tkanek. Może do niego dojść w wyniku pęknięcia tętniaka bądź w związku z wysokim nadciśnieniem tętniczym. Zobacz film: "Jak rozpoznać udar?" Zazwyczaj wylew wchłania się samoistnie, chociaż wylanie krwi do niektórych tkanek może okazać się bardzo niebezpieczne i doprowadzić nawet do zgonu. Jednym z najbardziej niebezpiecznych rodzajów wylewu jest wylew krwi do mózgu, czyli udar krwotoczny mózgu (krwotok śródmózgowy). W Polsce występuje on średnio co 6,5 minuty. PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem: Czy udar można przewidzieć? - odpowiada lek. Jerzy Bajko Czy drętwienie jednej strony ciała świadczy o udarze? - odpowiada dr n. med. Maria Magdalena Wysocka-Bąkowska Jak rozpoznać wylew krwi do mózgu? - odpowiada dr n. med. Maria Magdalena Wysocka-Bąkowska Wszystkie odpowiedzi lekarzy 2. Udar a wylew krwi do mózgu Powszechnie o każdym udarze mówi się wylew, jednak nie jest to do końca trafne określenie. Zatem czym się różni udar od wylewu? Nie każdy udar mózgu jest wylewem. W rzeczywistości bowiem istnieją dwa rodzaje udarów: udar niedokrwienny, tzw. zawał mózgu – stanowi 80 proc. przypadków udaru, udar krwotoczny, czyli wylew – 20 proc. przypadków. Do udaru niedokrwiennego dochodzi, gdy przepływ krwi w tętnicy mózgowej zostaje zablokowany, w rezultacie czego część mózgu zostaje niedotleniona. Wylew krwi do mózgu jest zaś przeciwieństwem udaru niedokrwiennego, ponieważ w tym przypadku krew płynąca naczyniem przerywa jego ścianę i wydostaje się na zewnątrz do tkanki mózgowej. Dość rzadko spotykanym, ale także niebezpiecznym stanem jest także wylew krwi do móżdżku. 3. Przyczyny wylewu Najpowszechniejszą przyczyną wylewów krwi do mózgu jest nadciśnienie tętnicze. Samo w sobie nie daje żadnych objawów, dlatego też często do wylewu dochodzi u osób nieświadomych swoich problemów z nadciśnieniem. Wśród rzadziej występujących przyczyn udaru krwotocznego można wymienić: nieprawidłowości w budowie naczyń krwionośnych, uraz, zaburzenia krzepnięcia krwi, infekcja, guzy. 4. Jakie są objawy wylewu? Objawy udaru krwotocznego w dużej mierze zależą od obszaru mózgu dotkniętego wylewem. Z tego względu pierwsze objawy wylewu krwi do mózgu mogą być bardzo różnorodne. Niekiedy nawet wylewy przebiegają całkowicie bezboleśnie i bezobjawowo. Brak wyraźnych symptomów udaru sprawia, że schorzenie to jest jeszcze bardziej niebezpieczne. Najczęściej wylew krwi do mózgu objawia się: silnym bólem głowy, pojawiającym się nagle, wymiotami i mdłościami, uczuciem sztywności karku, nagłym zdezorientowaniem, problemem z mówieniem i rozumieniem mowy, nagłym pojawieniem się zaburzenia widzenia, dotykającym jednego lub obu oczu, a także ból oczu, nagłym osłabieniem i zdrętwieniem mięśni twarzy, ramienia, nogi (zazwyczaj po jednej stronie ciała), nagłym problemem z chodzeniem, zawrotami głowy, utratą równowagi i koordynacji. Niejednokrotnie rozległy udar mózgu poprzedzony jest mikroudarem (tzw. mikrowylew lub mały wylew). Objawy mikroudaru mogą być różne. Są one zależne od tego, w której części mózgowia wystąpiło przejściowe niedokrwienie. Lekki udar objawiać się może np. połowicznym paraliżem twarzy, zaburzeniem mowy, czy zawrotami głowy. 5. Pierwsza pomoc w przypadku wylewu Jeśli zauważymy u siebie lub kogoś w naszym otoczeniu oznaki udaru czy wylewu, natychmiast wezwijmy karetkę. Kluczową rolę odgrywa tutaj czas. Im mniej go minie od wystąpienia pierwszych objawów udaru do przyjazdu pogotowia, tym lepsze jest rokowanie i większa szansa, że nie dojdzie do poważnych uszkodzeń mózgu. Do czasu przyjazdu służb medycznych zapewnij choremu spokój i nie ruszaj go nadmiernie. Kolejnym etapem jest przewiezienie chorego do szpitala, najlepiej prosto na oddział neurologiczny. Po wylewie pacjent będzie musiał spędzić w szpitalu kilka dni na obserwacji. Jeśli dojdzie do uszkodzeń w obrębie mózgu, konieczna będzie rehabilitacja. 6. Leczenie udaru krwotocznego Udar krwotoczny jest stanem zagrożenia życia. Priorytetem jest czas, tylko rozpoznanie wczesnych objawów udaru pozwala na natychmiastową reakcję. Udzielenie pomocy medycznej w pierwszych godzinach od wystąpienia objawów znacznie zwiększa szanse na pomyślne leczenie. W początkowym etapie najważniejsze jest zabezpieczenie podstawowych czynności życiowych, chociażby poprzez zapobieganie skutkom zwiększonego ciśnienia śródczaszkowego. Przy wylewie konieczne może być też wsparcie oddychania u chorego. Dlatego też pacjentom często trzeba podawać tlen, ale też podłączać urządzenia wspomagające oddychanie czy kroplówki. Przebieg leczenia w udarze krwotocznym uzależnione jest od lokalizacji, przyczyny oraz rozmiaru wylewu. Bywa, że niezbędne jest przeprowadzenie operacji mającej na celu zredukowanie krwawienia i opuchlizny mózgu. Zazwyczaj stosuje się jednak środki farmakologiczne, w tym leki przeciwbólowe, leki na opuchliznę oraz kortykosteroidy. Z kolei w przypadku udaru niedokrwiennego mózgu stosuje się leki trombolityczne. Wdrożenie leczenia trombolitycznego możliwe jest dopiero po wykluczeniu krwotoku śródczaszkowego. 7. Rokowanie po udarze Rokowania po udarze krwotocznym mózgu zależne są od wielu czynników. Najważniejsze z nich to umiejscowienie i rozległość uszkodzenia, ale też szybkość udzielenia pomocy, wiek pacjenta i jego ogólna kondycja zdrowotna. Równie istotną kwestią jest także to, w jakim tempie poprawia się stan chorego po ustąpieniu fazy ostrej. Niestety, rokowania po rozległym wylewie krwi do mózgu nie są dobre. Szacuje się, że na skutek samego udaru lub w wyniku związanych z nim powikłań, umiera aż 30-50 proc. chorych. Szanse na przeżycie po wylewie krwi do mózgu zwiększa natychmiastowa reakcja i szybka pomoc medyczna. Rokowania po wylewie krwi do mózgu polepszają się, gdy pacjent przeżyje pierwszy miesiąc po incydencie. Najpoważniejszymi skutkami po wylewie jest krwotok wewnątrzkomorowy, krwawienie nawrotowe oraz obrzęk mózgu. Udar krwotoczny może skutkować także niedowładem połowicznym na granicy porażenia. Wylew prawostronny będzie skutkował niedowładem kończyn po lewej stronie. Z kolei wylew lewostronny, będzie objawiał się niedowładem kończyn po prawej stronie. Wylew krwi do mózgu może skutkować także pogorszeniem sprawności intelektualnej. 8. Rehabilitacja po udarze krwotocznym U chorych po udarze krwotocznym, podstawowym problemem jest ograniczenie sprawności, która pozwalałaby im powrócić do normalnej aktywności. Dlatego też dla większości pacjentów jedną z najważniejszych kwestii jest przywrócenie zdolności chodzenia, która umożliwiałaby im samodzielne funkcjonowanie. Rehabilitacja po udarze krwotocznym powinna być rozpoczęta możliwie jak najszybciej od wystąpienia incydentu. Zakłada się, że jeśli chory do 4 tygodni po zdarzeniu, jest w stanie siedzieć bez oparcia, szanse na samodzielne chodzenie w przyszłości są duże. Efekty rehabilitacji po krwotoku mózgowym zależne są nie tylko od czasu jej rozpoczęcia. Istotną kwestią jest także wiek chorego. U młodszych pacjentów po udarze krwotocznym intensywna rehabilitacja znacznie częściej przynosi spodziewane rezultaty, niż w przypadku osób starszych. Jest to związane z tym, że młody organizm ma większe zdolności do regeneracji. Po udarze mózgu u wielu pacjentów pojawiają się także objawy depresji. Życie człowieka po wylewie ulega radykalnej zmianie. Dlatego też oprócz rehabilitacji, dobrze jest także zadbać o konsultacje psychologiczne. Każdy przypadek depresji poudarowej powinien być leczony, bowiem stan psychiczny chorego ma także bardzo duże znaczenie w efektywnym wychodzeniu z niepełnosprawności ruchowej. 9. Zapobieganie udarom Zwiększone prawdopodobieństwo wylewu krwotocznego dotyczy przede wszystkim osób starszych (po 65. roku życia). Oprócz tego udar może zagrażać osobom z nadciśnieniem, ale też chorym na cukrzycę czy otyłość. Jedną z częstszych przyczyn udaru jest także miażdżyca tętnic (powoduje udar zakrzepowy). W zapobieganiu udarom niezwykle ważne jest więc eliminowanie czynników ryzyka. Profilaktyka udarów mózgu sprowadza się do: regularnego kontrolowania ciśnienia tętniczego, zaprzestania palenia tytoniu oraz picia alkoholu, kontrolowania poziomu cukru we krwi, dbania o odpowiednią ilość ruchu i utrzymywania prawidłowej masy ciała, zdrowej diety, redukcji stresu. Ogromne znaczenie ma także prawidłowe leczenie chorób podstawowych. W takich przypadkach, dla utrzymania dobrego stanu zdrowia, konieczne są regularne wizyty u lekarza prowadzącego oraz przyjmowanie wskazanych leków. Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki. polecamy Udar niedokrwienny występuje, gdy przepływ krwi do części mózgu zostaje zablokowany, zwykle przez skrzeplinę krwi, która blokuje naczynie mózgowe. Udar krwotoczny z kolei ma miejsce, gdy naczynie krwionośne w mózgu pęka, powodując krwawienie krwi do mózgu. Czym jest wylew?Przejdź do zawartości StartPoznaj NeuroAiD™Efektywność NeuroAiD™Rehabilitacja po udarze mózguOpinieBaza wiedzyBezpłatne konsultacje w zakresie udaru mózguKup NeuroAiD™StartPoznaj NeuroAiD™Efektywność NeuroAiD™Rehabilitacja po udarze mózguOpinieBaza wiedzyBezpłatne konsultacje w zakresie udaru mózguKup NeuroAiD™ Od nadciśnienia do udaru Nadciśnienie nie sprawia żadnego bólu. Dlatego wiele osób nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, że ma podwyższony poziom ciśnienia krwi. Problemu nie można jednak bagatelizować. Lekarze przekonują, że właśnie nadciśnienie jest jednym z podstawowych czynników powodujących udar mózgu. Co ważne, ryzyko nie dotyczy wyłącznie osób starszych. Wysokie ciśnienie, czyli jakie? W naszym kraju nadciśnienie jest zazwyczaj po raz pierwszy diagnozowane u kobiet i mężczyzn pomiędzy 40. a 50. rokiem życia. Jednak w ostatnich latach coraz więcej przypadków trwale podwyższonego ciśnienia wykrywa się u osób zdecydowanie młodszych, pod koniec trzeciej dekady życia. Najczęściej wiąże się to ze skłonnościami rodzinnymi, wspartymi stresującym trybem życia oraz otyłością. W Polsce (i krajach europejskich) nadciśnienie oznacza wartość przekraczającą 140 dla ciśnienia skurczowego albo 90 dla ciśnienia rozkurczowego. Trzeba przy tym pamiętać, że już wartości 130-139 i 80-89 uważa się za wysokie prawidłowe, które wymagają systematycznej kontroli powiązanej ze zmianą stylu życia. Zgodnie z tymi kryteriami aż 14 milionów Polaków ma nadciśnienie tętnicze! Co więcej, według Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego te normy są zaniżone, a prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi w ogóle nie powinno przekraczać wartości 130/80 mmHg. Taka norma obowiązuje w Stanach Zjednoczonych od listopada 2017 roku. Gdyby i u nas została wprowadzona, to okazałoby się, że nadciśnienie ma jeszcze więcej ludzi, nawet 17 milionów. Te liczby pokazują tylko skalę problemu. Nadciśnienie należy uznać za chorobę cywilizacyjną. Warto jednocześnie zaznaczyć, że wytyczne w naszym kraju poniekąd uwzględniają zaostrzone normy amerykańskie w zakresie leczenia wysokiego ciśnienia. Owszem, norma obowiązująca wynosi nadal 140/90 mmHg, ale zaleca się obniżenie wartości tak, aby nie przekraczało 130/80 mmHg. Wyjątkiem są osoby, które ukończyły 65 lat – dla nich terapia ogranicza się do wartości 140/90 mmHg. Dlaczego nadciśnienie jest tak groźne? Przede wszystkim należy podkreślić, że nadciśnienie może nie dawać żadnych objawów. Po prostu organizm człowieka ma zadziwiające zdolności adaptacji do zmiany ciśnienia tętniczego oraz zmiany częstości akcji serca. Zdarza się wręcz, że pierwszym objawem wysokiego ciśnienia jest udar mózgu! Na pewno jednak warto zwrócić uwagę na pewne niespecyficzne symptomy. Mowa tu o powracających bólach głowy, bezsenności, łatwym męczeniu się, nadmiernej pobudliwości, uczuciu kołatania serca czy pojawiającym się zaczerwienieniu twarzy, szyi oraz klatki piersiowej. Te objawy mogą wskazywać na problemy z nadciśnieniem, ale nie muszą. Niektóre z nich czasami wynikają z zaburzeń hormonalnych, niedoborów jakichś substancji odżywczych albo zaburzeń psychicznych. Nadciśnienie w zasadzie nie boli, więc łatwo je przeoczyć. Niestety, ale daje bardzo groźne powikłania. To właśnie one stanowią największy problem. Najczęściej występujące powikłania wynikające z nadciśnienia, to: udar mózgu choroby sercowo-naczyniowe, w tym zawał serca tętniaki aorty i tętnic mózgowych rozwarstwienie aorty niewydolność nerek zespół otępienny niewydolność nerek Mówiąc wprost – w wielu przypadkach bagatelizowanie problemu nadciśnienia kończy się udarem mózgu. To właśnie zbyt wysokie ciśnienie tętnicze jest głównym czynnikiem powodującym udar mózgu! Od nadciśnienia do udaru mózgu niedokrwiennego Udar mózgu pojawia się nagle, ale można do niego nie dopuścić albo przynajmniej zminimalizować ryzyko jego wystąpienia. Jedno z podstawowych zadań to utrzymywanie ciśnienia tętniczego krwi na prawidłowym poziomie. Zobaczmy, jak dochodzi do udaru niedokrwiennego wywołanego przez nadciśnienie. Na marginesie należy dodać, że udar niedokrwienny zdarza się częściej, ponieważ to 80-85% przypadków. Wzrost ciśnienia Kiedy ciśnienie utrzymuje się na podwyższonym poziomie, to następuje zwiększony napór płynu na wewnętrzne ścianki tętnic, które stopniowo zaczynają się mocniej rozszerzać tętnice, co nie jest korzystne dla organizmu. .Pojawienie się mikrouszkodzeń Bezpośrednim następstwem zwiększonego naporu płynu okazują się mikroskopijne pęknięcia. Reakcją organizmu na ten fakt jest próba naprawy owych mikrouszkodzeń. W tym celu wysyłane są w miejsca uszkodzeń płytki krwi, co zwiększa automatycznie jej krzepliwość. Co więcej, jednocześnie zaczynają się tam gromadzić cząsteczki wapnia i cholesterolu, a to już pierwszy krok do powstawania blaszki miażdżycowej. Sztywnienie ścianek tętnic Kiedy powstaje blaszka miażdżycowa, to układ immunologiczny zaczyna wysyłać leukocyty, aby ją rozbić. Niestety nie tylko nie udaje się to zrobić, ale ponadto tworzą się tak zwane komórki piankowate, które odgrywają kluczową rolę w rozwoju zmian miażdżycowych. To wydzielane przez nie substancje powodują postępujące uszkodzenie śródbłonka naczyniowego i stany zapalne. Jednocześnie namnażają się komórki mięśniowe ściany naczyniowej – tworzy się coś w rodzaju twardego pancerza usztywniającego ścianki tętnicy. Brak elastyczności skutkuje jeszcze wyższym poziomem ciśnienia. Powstanie zatoru Zdarza się, że przepływająca krew powoduje oderwanie się kawałka blaszki miażdżycowej, która zaczyna płynąć w kierunku mózgu. Jeżeli taka blaszka dotrze do mocno przewężonej tętnicy, to po prostu ją zamknie. W efekcie do części mózgu nie może dopłynąć krew wraz z tlenem i tak dochodzi do udaru mózgu niedokrwiennego. Obumieranie komórek Pozbawione tlenu komórki w mózgu po prostu obumierają i to w ciągu zaledwie kilku minut. Dlatego tak ważne jest, aby natychmiast reagować na pojawienie się symptomów udaru i jak najszybciej wezwać pomoc. Udar mózgu może objawiać się asymetrią twarzy, problemami z widzeniem, zawrotami głowy, kłopotami z utrzymaniem równowagi czy paraliżem jednej części ciała. Intensywność objawów zależy od tego, jak duży obszar mózgu został odcięty od dostawy tlenu. Nadciśnienie a udar mózgu krwotoczny Niestety, ale utrzymujące się długo nadciśnienie może również skutkować krwotocznym udarem mózgu, czyli wylewem. Ten rodzaj udaru mózgu zazwyczaj ma gorsze rokowania i większą śmiertelność. Udar mózgu krwotoczny powstaje wskutek pęknięcia ściany tętnicy mózgowej. W takiej sytuacji krew wylewa się poza naczynie, więc nie dociera do tkanki mózgowej w tej części, która powinna zostać zaopatrywana w tlen przez pęknięte naczynko. Mało tego, wydostająca się z uszkodzonej tętnicy krew niszczy też znajdującą się wokół tkankę nerwową i zarazem prowadzi do wzrostu ciśnienia wewnątrz czaszki. W ten sposób zostaje zaburzone poprawne funkcjonowanie całego mózgu. Jeżeli mamy do czynienia z krwotokiem śródmózgowym, to naczynie uszkodzone zlokalizowane jest wewnątrz mózgu. Główną przyczyną wylewu śródmózgowego okazuje się właśnie nadciśnienie prowadzące do powstania mikrotętniaków o ściankach wyjątkowo podatnych na pękanie. Z kolei krwotok podpajęczynówkowy to efekt uszkodzenia naczynia znajdującego się na powierzchni mózgu, kiedy krew gromadzi się pomiędzy mózgiem a błoną pajęczą, która go otacza. W tym przypadku wylew najczęściej jest spowodowany przez pęknięcie większego tętniaka. Warto dodać, że tętniak powstaje, kiedy jakaś warstwa ściany tętnicy w jednym miejscu będzie osłabiona. W związku z tym krew płynąca pod ciśnieniem zaczyna wypychać ten osłabiony fragment na zewnątrz. Po jakimś czasie tworzy się charakterystyczne uwypuklenie, które nie tylko systematycznie zaczyna rosnąć, ale również może pęknąć. Tętniaki może wywołać nieprawidłowa budowa ściany tętnic, miażdżyca oraz właśnie nadciśnienie tętnicze. Nigdy nie wolno bagatelizować nadciśnienia! Lekarze uważają, że w wielu przypadkach udarowi mózgu można zapobiec. Jednym z kluczowych działań profilaktycznych jest regularne mierzenie poziomu ciśnienia krwi. Jeżeli zostanie stwierdzone zbyt wysokie ciśnienie, to należy podjąć wszelkie kroki, aby je zmniejszyć do poziomu prawidłowego. Czasami wystarczy zmiana trybu życia – rzucenie palenia, zdrowa dieta i codzienna aktywność fizyczna (zaleca się godzinę dziennie np. spacer w szybkim tempie, pływanie czy jazdę rowerem). Jednak bywa i tak, że konieczne okazuje się sięgnięcie po preparaty zbijające nadciśnienie.
. co gorsze udar czy wylew
